مدیریت تولید، فرآوری، توزیع خون و پایش ضایعات آن در ایران (سال های 1394-1388)

  چکیده سابقه و هدف در کشور ما خودکفایی در تهیه خون و فرآورده‌های آن وجود داشته و با استفاده از شبکه خون‌رسانی سراسری، امکان تامین نیاز کلیه بیماران وجود دارد. در راستای این امر مهم، در این مطالعه اطلاعات مربوط به تهیه و توزیع فرآورده‌های خون، ضایعات بیمارستانی و ضایعات پایگاه‌های انتقال خون از  سال 1388 تا 1394 ارایه گردید. مواد و روش‌ها مطالعه از نوع توصیفی و گذشته‌نگر بود. تمام مراکز جمع‌آوری خون، مراکز تهیه و فرآوری و پایگاه‌های انتقال خون در سراسر کشور(214 مرکز)، اطلاعات را در نرم‌افزار و یا در فرم‌های تحت کنترل ثبت و به ستاد مرکزی انتقال خون گزارش کردند. ستاد مرکزی این اطلاعات را پایش و بر مبنای آن برنامه‌ریزی نمود. یافته‌ها به طور متوسط تولید واحدهای گویچه‌های سرخ 9/1%± 8/94%، پلاسمای تازه منجمد 9/1%± 4/83% و پلاکت کنسانتره 4/4%± 7/50% از واحدهای خون اهدایی بوده و 8/2% ± 95% از واحدهای گویچه‌های سرخ تولیدی، 1/5% ± 41% از واحدهای پلاسمای تازه منجمد تولیدی و 7/2%± 79% از پلاکت کنسانتره به بیمارستان‌ها توزیع گردید. هم چنین به طور متوسط 18/0% ± 8/4% واحدهای گویچه‌های سرخ، 2/0% ± 4/1% پلاسمای تازه منجمد و 2/0% ± 8/2% پلاکت کنسانتره از بیمارستان‌ها برگشت داده شد. میانگین درصد واحدهای تاریخ مصرف گذشته و ضایعات پایگاه‌های انتقال خون نیز به ترتیب 7/0% ± 6/3% و 5/2% ± 9/2% بود. نتیجه‌گیری کاهش توزیع فرآورده‌ها و واحدهای برگشتی از بیمارستان‌ها نشان‌دهنده ارتقای مصرف خون در بیمارستان‌ها می‌باشد.